| OPRACOWANE PYTANIA |
| SCALONE 1.HISTORIA PRAWA KONKURENCJI Polska- istnieje od zaranie dziejów, spisane w różnych kodeksach, np. Hammurabiego. Nie moża z nich korzystać, ponieważ są zbyt drastyczne. Właście prawo konkurencji pojawiło się w 1776 r. w USA, a w Europie od chwili gdy zlikwidowano feudalizm w poł. XIX wieku. W USA prawo antymonopolowe, a w Europie zwalczanie konkurencji prawo antytrustowe. W 1889 roku w USA akt schermana. Wykryto że silniejsi przedsiębiorcy zdominowali rynek. FTC akt o federacji komisji handlu- 1914r. Cleiton Act 1914 r. dotyczy procedur. W Polsce 1933r. ustawa kartelowa. Po II wojnie wprowadzono socjalistyczną gospodarkę planową. Ustrój bez konkurencji prawnej i ekonomicznej. Ustawa 1988r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym w gospodarce handlowej. Ustawa 1990r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym. W 2000r. spełniała wymagania unijne, ustawa o ochronie konkurencji konsumentów. W 2007r. ustawa o ochronie konkurencji konsumentów z 2007r. 2. PODZIAŁ PRAWA KONKURENCJI 1. Międzynarodowe prawo konkurencji - konwencje paryskie w Polsce obowiązuje tekst sztokholmski Dz. Ust 1975 r. - od 1946 przepisy GATTU znosi się bariery ograniczające rynek - WTO światowa organizacja handlu - OLCD organizacja współpracy gospodarczej i rozwoju od 1996 r. Polska - przepływ towarów - 1991 – AKT z UE 2. Unijne prawo konkurencji - Prawo Pierwotne Traktaty - Parski - 1951 - Rzymski - 1958 - Luksemburski - 1987 - Mastritch - 1993 - Amsterdamski - 1999 - Nicee - 2003 - Lizbona 2009 - Art. 101 artykuł o praktykach ograniczających konkurencję - Art. 102 nadużywanie pozycji dominującej - Prawo wtórne - dyrektywa o reklamie wprowadzającej w błąd 1984r. - dyrektywa o reklamie porównawczej 1997 r. - rozporządzenie o kontroli koncentracji przedsiębiorstw - Decyzje komisji 3. Prawo antymonopolowe - schermen Akt - akt federalnej komisji 4. Prawo równości konkurencji - Prawo zamówień publicznych 1993 r. - Prawo pomocy publicznej 2000 r. 5. Prawo o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji Zawiera katalog czynów nie uczciwych Kazuistyczny – wyliczany Elastyczny – w postaci klauzuli generalnej 6. Prawo ograniczania konkurencji - ustawa o ograniczeniu prowadzenia działalności przez osoby pełniące funkcje publiczne 1997 r. - Ustawa o samorządzie gminy powiatu które hamują , określają gromadzenie środków przez osoby publiczne. 7. Prawo zakazu konkurencji - Kodeks pracy – art.101 klauzula konkurencyjna - kodeks spółek handlowych 8. Branżowe prawo konkurencji - uwzględniające specyfikę pewnych branż - prawo giełdowe - prawo funduszy inwestycyjnych - prawo medyczne 9. Inne regulacje prawa konkurencji - ustawa o swobodzie konkurencji gospodarczej - prawo upadłościowe , naprawcze 3. Przedstaw organy U. K. i K. 1.Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów – centralny organ administracji rządowej, właściwy w zakresie ochrony konsumentów i ich praw 9 lub urząd Antymonopolowy) Prezesem może być osoba ( art. 29,30): -wyróżniająca się wiedzą teoretyczną -musi mieć wyobraźnię w aspekcie pewnych zjawisk jak one się dalej potoczą -powołany na okres 5 lat Kompetencje działania Prezesa (art. 31) -realizuje wykonywanie przepisów ustawy -realizuje wykonywanie przepisów z innych ustaw, jeżeli są tam przepisy konkurencji -nadzór nad konkurencja przedsiębiorców -tworzenie projektów aktów prawnych w zakresie konkurencji -współpraca z Komisją Europejską i innymi organami, innymi państwami -wydawanie decyzji w sprawach praktyk ograniczających konkurencję, koncentracji przedsiębiorców, praktyk naruszające zbiorowe interesy konsumentów i inne decyzje w ustawie -nadzoruje pomoc publiczną -gromadzenie pewnych danych -wydaje Dziennik Urzędowy konkurencji konsumentów -wykonuje inne zadania określone w ustawie i ustawach odrębnych Struktura: Prezes ma siedzibę w Warszawie, plac Powstańców i 8 delegatów 2.Sąd Ochrony Konkurencji Konsumentów (lub Sąd Antymonopolowy) -jest w Warszawie (w ramach Sadu okręgowego), wydział gospodarczy -sąd przyjmuje odwołania od decyzji prezesa, wydaje orzeczenia ( może kończyć się wyrokiem) -od innych organów regulujących w sprawach konkurencji (odwołania od decyzji) 3.Samorząd Terytorialny – (sam nie realizuje) tylko powołuje rzeczników Konsumentów Rzecznikiem może być osoba: -z wykształceniem wyższym -co najmniej 5 letnia praktyka zawodowa -wiedza praktyczna związana z ta dziedziną konkurencji (prawnicze, ekonomiczne) Kompetencje: -bezpłatne poradnictwo konsumenckie -ochrona interesów konsumentów w stosunku do przedsiębiorców -nadzór nad planem miejscowym -współpraca z delegatami UOKIK Struktura: utrzymuje go Rada Powiatu, podlega staroście 4.Inspekcja Handlowa – podporządkowany Prezesowi UOKIK. Tam jest sąd polubowny -nadzoruje standardy -sprawdza naruszenia praw konsumenta 5.Krajowa Rada Rzeczników Konsumentów – (obecnie 9 osób) delegator 8 + 1 warszawska -ocenia projekty aktów prawnych -wypowiada się, sygnalizuje prawne problemy -poszukuje nowe kierunki Prezesowi 6.Rada Dobrych Praktyk Gospodarczych – (nie ma go w ustawie, organ przy Prezesie), wymuszony przez unie składa się z: -5 przedstawicieli konsumentów -5 przedstawicieli przedsiębiorców z izbą gospodarczą -5 przedstawicieli ze świata nauki (prawnicy, ekonomiści) 15 osób spotyka się u Prezesa i opiniują akty prawne: -sami tworzą projekty aktów prawnych -sugestie co do nowych kierunków ochrony -plany co do ochrony konkurencji 7.Organizacje Konsumencki - każda organizacja, stowarzyszenie, fundacja jeżeli jego celem jest ochrona konsumentowi. Mogą uzyskać środki od Prezesa urzędu na nowe projekty. Zajmują się: testami produktów, opiniami, upowszechnieniem wiedzy, wydawaniem czasopism, normalizacją. 8.Komisja Europejska – wspólnotowy charakter ma wtedy, gdy obejmuje 2 państwa lub 2 przedsiębiorców różnych państw 9.Sąd I Instancji, Trybunał Sprawiedliwości Europejskiej w Luksemburgu – przyjmuje wszystkie skargi na decyzje komisji Europejskiej 10.Krajowy Rejestr Sądowy – (Rzeszów, Trembeckiego) przekształcenia i połączenia: -gdy ktoś nie przekształca, jakiś przedsiębiorca -połączenia kilku przedsiębiorców -gdy wymaga zgłoszenia do rejestru jakaś zmiana. 5.SCHARAKTERYZUJ WYŁĄCZENIA WARUNKOWE LUB BEZWARNKOWE. 1. Bezwarunkowe wyłączenia: Nie stosuje się ustawy do ograniczeń konkurencji dopuszczonych na podstawie odrębnych ustaw m.in. fundusze inwestycyjne, emerytalne, prawo energetyczne, telekomunikacja, media elektroniczne, transport kolejowy, obrót giełdowy papierami wartościowymi, 2. Warunkowe wyłączenia: ustawa nie narusza prawa własności intelektualnej i własności przemysłowej z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyć będzie to: 1)umów licencyjnych lub 2)umów o ochronę informacji (w szczególności umowy know-how) jeżeli skutkiem tych umów jest: -istotne ograniczenie konkurencji lub -nieuzasadnione ograniczenie swobody działalności gospodarczej 7.PODAJ DEFINICJĘ Kartel – porozumienie pomiędzy co najmniej dwoma przedsiębiorcami, którego celem lub skutkiem jest ograniczenie konkurencji Trust –kartel w którym dodatkowo powołano wspólny zarząd Syndykat –kartel w którym dodatkowo powołano wspólne organy czy jednostki Koncern – grupa połączonych przedsiębiorstw, podporządkowanie wynika z umowy Holding –grupa przedsiębiorstw, jedna spółka dominuje nad drugą, większość udziałów decyduje o nadrzędności Konglomerat – rozrastanie się przedsiębiorstwa na inne branże (dywersyfikacja) Konsorcjum – powstaje do realizacji wspólnego przedsięwzięcia- przedsięwzięcie jednorazowe (np. w celu wygrania przetargu na budowę autostrady). Oligopol- forma struktury rynkowej, różna od doskonałej konkurencji, gdzie występuje znaczna liczba małych konkurentów, oraz od czystego monopolu, gdzie istnieje tylko jedna potężna firma; dominująca forma w krajach rozwiniętych; 8. SCHARAKTERYZUJ PRAKTYKI OGRANICZAJĄCE KONKURENCJĘ , PODAJ I OMÓW STOSOWANE WYŁĄCZENIA. -BAGATELNE- Wyłączenia bagatelne, ulegają one zmianie od (art. 7): - porozumienia między konkurentami których udział w rynku w roku poprzedzający mnie przekracza 5% udziału rynkowego - porozumień między przedsiębiorcami którzy nie są konkurentami jeżeli udział w rynku przez któregokolwiek z nich w roku kalendarzowym poprzedzającym porozumienie nie przekracza 10% -GRUPOWE/SENSU STRICTE I LARGO Wyłączenia grupowe można podzielić: - senso stricto, wprost wypisane - senso largo, w sensie szerokim rozumieniu Senso stricte-nie są zawarte wprost w art. 8 są tam odesłania do senso largo. Teraz obowiązują rozporządzenia (2007 r.), są kroczące co 5 lat są nowelizowane lub w sprawie. Rozporządzenia są po to, że gdzie jest ta ciężka granica między porozumieniami, tekst wskazuje tą granicę. W rozporządzeniach przewidziano zapisy (klauzule): - białe, to sformułowania jakie można zawrzeć w umowie - czarne, zabronione, czyli takiego zwrotu nie można wprowadzić umowie - szare, ryzykowne w zależności od sytuacji, wolno wprowadzić pewne zwroty, ale nie zawsze Są rozporządzenia (wyłączenia grupowe-senso stricte): - wyłączenia grupowe dot. Franczezingu - wyłączenia umów dot. specjalizacyjnych umów dystrybucyjnych - wyłączenia umów dystrybucyjnych badań naukowych - niektórych umów ubezpieczeniowych, bankowych Senso largo (art. 8 ust.1), są pewne sytuacje których ustawodawca mógł nie przewidzieć w sensie stricte i niosą one pewne elementy: pozytywne przesłanki które muszą wystąpić pozytywne i 2 które nie mogą wystąpić negatywne: 1) pozytywne (czy przyczyniają się do czegoś pozytywnego): a) polepszyć dystrybucję, produkcję / postęp techniczny, gospodarczy b) użytkownik lub nabywca ma odpowiednią część korzyści wynikających z tej umowy (np. troszkę bezpieczniejszy czy lepszy produkt po tej samej cenie 2) negatywne - nie nakładają na przedsiębiorców ograniczeń, które nie są niezbędne do osiągnięcia tych celów - nie stwarzają przedsiębiorcom możliwości wyeliminowania konkurencji 10. AMICUS CURIAE/ art. 50, ustęp.3/ W art. 50 ust. 3 OKiKU ustawodawca umieścił instytucję znaną z prawa anglosaskiego pt. Amicus Curiae, która polega na tym, że każdy ma prawo składania na piśmie- z własnej inicjatywy lub na prośbę Prezesa Urzędu wyjaśnień dot. istotnych okoliczności sprawy. Rozwiązanie to w społeczeństwie obywatelskim znacznie przyspiesza, a przede wszystkim ułatwia prowadzenie post. adm. 12. OMÓW INSTYTUCJĘ ŚWIADKA KORONNEGO Świadek koronny (program/procedura łagodzenia kar) DUŻY świadek koronny Prezes odstępuje od nałożenia kary na przedsiębiorce, który uczestniczył w porozumieniu, jeżeli przedsiębiorca ten spełnia łącznie warunki: - Jako pierwszy uczestnik porozumienia zgłasza zawiadomienie - Z własnej inicjatywy składa dowód umożliwiający wszczęcie postępowania i wydanie stosownej decyzji - Współpracuje z prezesem w toku postępowania tzn dostarcza niezwłocznie wszelkich dowodów którymi się dysponuje - Zaprzestanie uczestnictwa w porozumieniu najpóźniej w dniu zgłoszenia i nie był inicjatorem porozumienia. MAŁY świadek koronny Uzyskuje możliwość obniżenie kary, jeżeli spełnia łącznie: - Przedstawia prezesowi z własnej inicjatywy dowód który w I S T O T N Y sposób przyczyni się do wydania decyzji - Zaprzestanie uczestnictwa nie później niż z chwilą przedstawienia dowodu Może być inicjatorem porozumienia. 13.UZnK , PODAJ DEFINICJĘ CZYNU NIEUCZCIWEJ KONKURENCJI Definicja ma postać podwójną: 1) Postać klauzuli generalnej 2) Postać kazuistyczną Ad2. Definicja kazuistyczna (wyliczany jest czyn za czynem) Czynami nieuczciwej konkurencji są w szczególności: -Wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa -Fałszywe lub oszukańcze pochodzenie geograficzne towarów albo usług - Wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług ( np. co do jakości, składników, sposobu wykonania, zastosowania, przydatności) - Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa - Nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy - Utrudnianie dostępu do rynku (bojkot, dyskryminacja, dumping) - Przekupstwo osoby pełniącej funkcje publiczną - Nieuczciwa i zakazana reklama -Organizowanie systemu sprzedaży lawinowej -Prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym Ad1. Definicja w postaci klauzuli generalnej: Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. 15. Tajemnica przedsiębiorstwa Tajemnica przedsiębiorstwa są to informacje powszechnie nie znane: - z zakresu techniki , technologii , organizacyjne i inne mające wartość gospodarczą - objęte klauzulą poufności - informacje powszechnie nie znane na danym rynku Formy naruszenia tajemnicy - ujawnienie - wykorzystanie we własnym zakresie - nabycie od osoby nieuprawnionej - przekazanie Okres obowiązywania - tyle co w umowie - tyle co w ustawie 3 lata od zakończenia pracy - ustanie stanu tajemnicy Zaostrzenia - odpowiedzialność karna gdy powstanie poważna szkoda – oceniana jest ona indywidualnie Złagodzenia – nabycie w dobrej wierze – nabycie na podstawie odpłatnej czynności prawnej 16. SCHARAKTERYZUJ CZYN UTRUDNIAJĄCY WEJŚCIE NA RYNEK./art.15 UZnK/ 1. dumping – sprzedaż towarów poniżej ceny zakupu w celu eliminacji innych przedsiębiorstw. 2. bojkot – nakłanianie osób trzecich do odmowy sprzedaży innym przedsiębiorcom albo niedokonywania zakupu towarów lub usług od innych przedsiębiorstw. 3. dyskryminacja – rzeczowo nieuzasadnione zróżnicowane w traktowaniu niektórych klientów. 4. przekupstwo osób pełniących funkcje publiczne 17. SCHARAKTERYZUJ NIEUCZCIWĄ REKLAMĘ I POJĘCIA ZBLIŻONE. Czyny nieuczciwej reklamy: 1) reklama sprzeczna z przepisami prawa; ( np. reklamowany sprzęt ma służyć przestępstwu) 2)reklama sprzeczna z dobrymi obyczajami, (np. firma beneton zrobiła reklamę koszulki na zwłokach serbskiego żołnierza, leżącego w kałuży krwi). 3) reklama uchybiająca godności człowieka (np. reklamy erotyczne). 4)reklama wprowadzająca klienta w błąd (jeżeli może wpłynąć na decyzję co do nabycia towaru). 5) reklama odwołująca się do uczuć klientów przez wywoływanie lęku, wykorzystywanie przesądów, (lęku nieuzasadnionego) 6) reklama wykorzystująca łatwowierności dzieci (np. reklama Barbie: „Wszystkie dzieci to mają”). 7) reklama ukryta - jest to wypowiedź zachęcająca do zakupu towarów a sprawia wrażenie neutralnej informacji. -tzw. produkt plejsmen; prezentacja jakiegoś produktu np. w filmie zobaczymy że główny bohater ma firmową koszulkę i sprawi to że my będziemy ją chcieli kupić. -efekt podklatkowy - działanie obrazami na podświadomość odbiorcy, oko nie widzi ale mózg koduje (np. oglądając film co 30 klatka ukazywała napój, ludzie w pewnym momencie poczuli pragnienie działa na ok. 1/3 ludzi). 8). reklama stanowiąca istotną ingerencję w sferę prywatności - uciążliwa Reklama – jest to każda wypowiedz związana ze sprzedażą towarów (nie jest to definicja ustawowa, zaczerpnięta z dyrektywy unijne z 1984 r. o reklamie wprowadzającej w bląd) Definicje zbliżone do reklamy: -propaganda – szerzenie pewnych idei, -public relations – tworzenie pozytywnego wizerunku 18. SCHARAKTERUZUJ ARTYKUŁY ODNOSZĄCE SIĘ DO DOBRYCH OBYCZAJÓW W UZnK/art3. ustęp.1 i 3/- W ustawie jest trzykrotne odwołanie do dobrych obyczajów: Art. 3 ust 1- dotyczący czynu nieuczciwej konkurencji Art. 16 ust 1- dotyczący nieuczciwej reklamy Art. 16 ust 3- dotyczący reklamy porównawczej - Art. 3 ust 1 oraz art. 16 ust 1 zawierają klauzule generalne niedookreślone: Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta (art. 3 ust 1), Czynem nieuczciwej reklamy jest … reklama sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka (art. 16 ust 1) – ocenia się każdorazowo, indywidualnie czy dany czyn jest sprzeczny z dobrymi obyczajami - Art. 16 ust 3 – ustawodawca wylicza kiedy reklama porównawcza nie jest sprzeczna z dobrymi obyczajami w 8 punktach, m.in.: 1. nie jest reklamą wprowadzającą w błąd, 2. porównuje w sposób rzetelny i dający się zweryfikować, 3. porównuje obiektywnie jedną lub kilka istotnych, charakterystycznych, porównywalnych cech towarów i usług, 4. nie powoduje pomyłek w rozróżnieniu kto kogo porównuje, 5. nie dyskredytuje towarów, usług, działalności, znaków towarowych, oznaczeń przedsiębiorstwa, 6. nie wykorzystuje w nieuczciwy sposób renomy znaku towarowego, oznaczenia przedsiębiorstwa lub innego oznaczenia odróżniającego konkurenta. 19. SCHARAKTERYZUJ RODZAJE I FORMY POMOCY PUBLICZNEJ- Ust z 2004 roku o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej Zasady, elementy pomocy publicznej: 1)zasada przejrzystości (każdy może sprawdzić kto uzyskał pomoc ze środków publicznych) 2)zasada proporcjonalności (pomoc powinna być proporcjonalna do skali problemu) 3)zasada spójności (wyrównywanie poziomu przedsiębiorstwa z branżą, innymi przedsiębiorstwami) 4)zasada subsydiarności (pomoc musi być nadzorowana) Formy udzielania pomocy: -dotacje rzeczowe, -preferencje kredytowe, -poręczenia kredytowe, -preferencje podatkowe, -różne instrumenty kapitałowe (np. zakup akcji nie pobierając dywidendy) -gwarancje, -zamówienia państwowe, -obniżanie różnych należności (podatki, opłaty, licencje) Rodzaje pomocy: 1)pomoc regionalna – może uzyskać region poniżej 70 % średniej unijnej PKB, celem pomocy jest wyrównanie poziomu w unii 2)pomoc sektorowa – pomoc dla sektorów schyłkowych, kryzysowych, np. kopalnie węgla kamiennego lub w celu tworzenia nowych sektorów, np. branża komputerowa 3)pomoc horyzontalna – celem jest poprawa konkurencyjności w przyszłości: infrastruktura, nowe systemy kształcenia, telekomunikacja, popieranie małych przedsiębiorstw PRAWA OSÓB ZAGRANICZNYCH./art.4 UZnK/- Zagraniczne osoby fizyczne i prawne korzystają z uprawnień wynikających z przepisów ustawy na podstawie: -Umów międzynarodowych obowiązujących RP (członkowie UE, kraje stowarzyszone z unią, byłe kolonie państw unijnych, państwa z którymi Polska zawarła umowy bilateralne) -lub na zasadzie wzajemności (wzajemność formalna i materialna – stosujemy ustawę do państw gdzie obowiązuje wzajemność materialna, nie stosujemy gdzie tylko zasada wzajemności formalnej) |